Immuuntherapie

Wat is immuuntherapie?

Immuuntherapie is een behandeling bij kanker die zich niet direct richt op de kankercellen, maar juist op het immuunsysteem. Immuuntherapie activeert en stimuleert het eigen immuunsysteem, een soort “boost”, zodat je eigen immuunsysteem de tumorcellen beter kan opsporen en opruimen.

Hoe werkt immuuntherapie?

Ons lichaam heeft een eigen immuunsysteem, ook wel afweersysteem genoemd, dat ons beschermt tegen allerlei virussen en bacteriën. Daarnaast speelt ons immuunsysteem ook een belangrijke rol in de onderdrukking van kanker. Echter sommige kankercellen kunnen signalen versturen die de werking van ons immuunsysteem verstoren. Hoe werkt dit nou eigenlijk?

Kankercellen zijn in staat om bepaalde eiwitten te produceren. Door deze eiwitten kan de kankercel zich onzichtbaar maken voor ons eigen immuunsysteem en zal ons lichaam deze cellen niet herkennen als kwaadaardig. Derhalve zal ons immuunsysteem deze kankercellen niet aanvallen en opruimen. Door dit mechanisme kunnen sommige kankercellen blijven groeien en zich verspreiden door het lichaam. Immuuntherapie kan deze signalen en/of eiwitten remmen zodat de kankercellen voor ons immuunsysteem weer zichtbaar worden. Ons immuunsysteem kan deze kankercellen dan doden.

Wilt u bijdragen aan onderzoek

Donaties voor onderzoek zijn hard nodig om de kwaliteit van zorg voor onze patiënten beter te maken. Wilt u bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek voor hoofd hals kanker patiënten? Bezoek dan onze donatie pagina hier.

Actueel onderzoek naar de werkzaamheid van immuuntherapie bij patiënten met huidkanker: The MATISSE trial.

Door middel van dit onderzoek willen we de werkzaamheid van immuuntherapie bepalen bij patiënten met een vergevorderd stadium van huidkanker, namelijk de plaveiselcelcarcinoom van de huid, voorafgaand aan de standaardbehandeling bestaande uit een operatie met of zonder nabestraling. Daarnaast zullen we met laboratoriumonderzoek bekijken hoe dezelfde tumor op verschillende tijdstippen reageert op immuuntherapie. Zo hopen wij in de toekomst de prognose van patiënten met deze vorm van kanker te verbeteren en de optimale timing van immunotherapie en chirurgie vast te stellen.

Hierbij onderzoeken wij de werkzaamheid van twee soorten immuuntherapie, namelijk nivolumab (PD-1 remmer) en ipilimumab (CTLA-4 remmer), die enkele weken voor de operatie worden toegediend. Nivolumab en ipilimumab zijn beide eiwitten die ook door de mens worden geproduceerd (antilichamen). Ipilimumab zorgt ervoor dat het afweersysteem van het lichaam geactiveerd blijft, waardoor een tumor kan worden opgeruimd. Nivolumab heeft via een ander mechanisme een vergelijkbare werking en helpt het lichaam dus ook om tumorcellen op te ruimen. De combinatie van nivolumab en ipilimumab wordt toegepast in verschillende soorten kanker, waaronder kwaadaardige moedervlekken (melanomen) en longkanker. Bij melanomen in een vergevorderd stadium leidt de combinatie van deze middelen tot betere resultaten in vergelijking met een behandeling met alleen nivolumab of ipilimumab. Daarnaast is ook aangetoond dat bij patiënten met een melanoom toediening van immuuntherapie voorafgaand aan de operatie leidt tot een betere reactie van het immuunsysteem vergeleken met toediening na de operatie. Door middel van dit onderzoek willen we vaststellen wat de werkzaamheid is van nivolumab al dan niet in combinatie met ipilimumab bij deze patiëntengroep voorafgaand aan de standaard behandeling. Tot op heden lijken de eerste resultaten veelbelovend.